Partneralimentatie is altijd maatwerk

In de politiek ligt de duur van partneralimentatie onder vuur. Nu is dat maximaal 12 jaar, maar dit wordt mogelijk korter. Martine Stavenga, scheidingsmediator Resolve in de regio Haarlem geeft uitleg: ‘Partneralimentatie is altijd maatwerk; objectief vastgestelde tremanormen zijn hierbij altijd het uitgangspunt.’

Dit kun je globaal zien doordat één van de partners een laag inkomen heeft. Er is dan een behoefte aan partneralimentatie, omdat diegene zonder hulp van de ex-partner niet in eigen levensonderhoud kan voorzien. Kinderalimentatie gaat altijd voor op partneralimentatie. Soms is er door het betalen van kinderalimentatie geen ruimte meer voor partneralimentatie; er is dan geen draagkracht meer.

Wil je het zeker weten, dan kun je door de bemiddelaar een berekening laten doen. Deze kan pas gedaan worden als de uitgangspunten helder zijn: zoals de hoogte van de inkomens of uitgaven, bijvoorbeeld de in de berekening mee te nemen woonlasten. Als er namelijk discussie is over uitgangspunten, wordt de uitkomst ook niet geaccepteerd.

Dit zijn van beide partners de inkomsten, zoals loon, uitkering of winst uit onderneming. Als iemand een vast inkomen heeft, is het inkomen duidelijk. Bij een eigen onderneming of bij een wisselend inkomen (bijvoorbeeld door onregelmatig werk), is het lastiger vast te stellen. Dan kun je samen met de mediator een gemiddelde bepalen of kijken naar het jaarinkomen van het jaar daarvoor. Voor het bepalen van een bedrag bij een eigen onderneming kan er ook een gesprek plaatsvinden met een boekhouder of accountant.

deze wordt vastgesteld met behulp van de tremanormen. Dit zijn o.a. de woonlasten (huur, hypotheek) en verzekeringen van beide partners.

Vaak is de nieuwe woonsituatie niet duidelijk. Eén van de partners heeft bijvoorbeeld nog geen nieuwe woonruimte, dus de nieuwe woonlasten zijn onbekend. Of de woning staat in de verkoop en een evt. restschuld is nog niet bekend. De partneralimentatie kan nog niet ingaan als er nog een gezamenlijke huishouding is. Dan komt er een voorlopige regeling; hierin staat hoe de gezamenlijke lasten verdeeld worden. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat de partneralimentatie pas ingaat als de woning verkocht is. Je maakt dan van te voren een inschatting van de kosten. Deze wordt onder andere bepaald door: waar wil je gaan wonen? kom je in aanmerking voor sociale huur of huurtoeslag? Ook alle toeslagen, waar je recht op hebt, neem je mee in de berekening.

Als bovenstaande is besproken is en de uitgangspunten bepaald zijn, maakt de mediator een berekening. Deze uitkomst wordt gezamenlijk besproken; is het bedrag redelijk? Uitgangspunt is dat de uitkomst redelijk en billijk is. De uitkomst moet door beide partijen geaccepteerd worden.

Regelmatig ontstaat er onrust en discussie omdat de betalende partij aangeeft het niet te kunnen betalen en de ontvangende partij zegt niet van het bedrag te kunnen rondkomen. Dan loop je als mediator samen met beide partners alles bij langs. Wat is het bruto bedrag en wat hou je netto over? We nemen alle heffingen en toeslagen mee. Zo kom je steeds dichterbij de reëel en realistische situatie. Hierdoor merk je vaak dat dingen duidelijk worden en ontstaat er rust. Op basis van dit gesprek wordt het bedrag vastgesteld.

Onderstaande situaties worden doorgesproken en vastgelegd in het convenant:

Wat doe je als de ontvanger meer gaat werken? Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat een deel van het inkomen wordt vrijgehouden en het meerdere (gedeeltelijk) op de alimentatie wordt gekort. Als de ontvangende partij gaat trouwen vervalt de partneralimentatie. Als de betaler buiten schuld om inkomensverlies heeft, dan wordt de hoogte herzien.

De duur van de partneralimentatie wordt vastgesteld in onderling overleg. Leidend hierbij is: hoe kan de ontvanger zelf in eigen levensonderhoud voorzien en financieel onafhankelijk worden. Iemand kan bijvoorbeeld als de kinderen ouder zijn, fulltime gaan werken en daardoor financieel zelfstandig worden. Als de ontvangende partner bijvoorbeeld door leeftijd bijna geen mogelijkheid heeft om (meer) te werken, dan kun je de maximale duur van 12 jaar afspreken, of tot het moment dat de ontvanger pensioen ontvangt.

De laatste stap is dat de afspraken door de mediator worden vastgelegd in het convenant. Bij gewijzigde omstandigheden kun je in onderling overleg of met bemiddelaar de partneralimentatie wijzigen. Ook kun je herziening aanvragen via de rechtbank.