Van onmacht naar kracht en zingeving
Conflict en onmachtgevoelens: een lastig setje. Samen staan ze garant voor een lange lijdensweg. Want wat kun je met iemand die in jouw beleving ‘te erg voor woorden’ is? Die jou verbijsterd en geshockeerd achterlaat door zijn of haar totale gebrek aan inzicht, redelijkheid, of inlevingsvermogen? Okay, daar wil je dus niks meer mee, dat is duidelijk. Maar wat als je er iets mee moet? Als die ander je leidinggevende, collega, familielid of buurman is? Wat kun je doen om jezelf te bevrijden? En hoe voorkom je escalatie?Gierende onmacht
De ander niet kunnen bereiken (ook in overdrachtelijke zin) creëert bij de meeste mensen gigantische onlustgevoelens. En het zijn deze onmachtsgevoelens, die een elegante oplossing van het probleem in de weg staan. Je daarvan bevrijden kan voelen als een loodzware opdracht in je leven. Toch is dit de voorwaarde om de flow van je leven (weer) op te kunnen pakken.
Rotboodschap
Hoewel je zou denken dat het probleem bij de ander zit, zit je grootste probleem bij jezelf. Een rotboodschap, ik weet het, sorry. Niet dat die ander niet hartstikke verkeerd zou zijn, dat zal best, maar jouw probleem is de manier waarop je met het gegeven dealt. Die is bezwarend voor je eigen systeem. Je kunt er zelfs helemaal niet tegen, hoe jij met je probleem omgaat! Misschien heb je het probleem wel afgehandeld, op jouw manier, maar daarmee heb je het nog niet opgelost. Een conflict is pas opgelost, als je er geen last meer van hebt. Om er geen last meer van te hebben, moet je bij jezelf zijn.
Levensthema
Want nog iets. Ook niet echt leuk. Wie vastloopt in onmacht kan er gif op innemen dat het probleem aan een existentieel levensthema raakt. Een levensthema dat er alles aan doet om door jou ‘ontdekt’ te worden. Het wil gezien worden. Erkend worden. Omdat het bij je hoort. Bij je persoon en je leven. Krijgt het niet goedschiks je aandacht dan kwaadschiks, door middel van conflict. Het zal zich blijven manifesteren totdat jij wakker wordt en echt gaat luisteren. Naar jezelf!
Mechanismen van de wanhoop
Wat doe ik dan in hemelsnaam verkeerd, zul je je misschien afvragen. Dat weet ik natuurlijk ook niet, maar kijk eens of je een van onderstaande mechanismen herkent.
Je bent erg veel bezig met het probleem. Je moet er constant aan denken en praat erover met iedereen die het wil horen. In je hoofd zoemen alsmaar dezelfde akelige zinnetjes en beelden, die het probleem heel zwaar maken en onoplosbaar. Eigenlijk ben je behoorlijk teleurgesteld in je omgeving. Blijkbaar wil of kan niemand je echt helpen. Er lijkt niks anders op te zitten dan je klaagzang herhalen. Net zo lang totdat ze je horen!
Of je probeert juist zo min mogelijk aandacht aan het probleem te geven. ‘Kom op, het zal wel over gaan.’ Voelen en toegeven hoe erg je het vindt staat je tegen. Emoties vertroebelen de zaak; het gaat jou om de inhoud. Die ander is (gebrek of geen gebrek) fout, en die fout moet bekend en uit de weg geruimd worden. Een gesprek zal niks oplossen, aangezien je wel weet hoe de ander denkt. Negeren is jouw het toverwoord.
Of je merkt dat je ‘best hard’ geworden bent. Naar jouw mening: door alles wat je meegemaakt hebt. Soms haal je venijnig uit en/of heb je de neiging er op te meppen (afhankelijk van de voorbeelden in je leven). Je houdt er allerlei meningen en standpunten op na over anderen. Je voelt dat je iets substantieels wilt stellen tegenover de pijn die je van binnen voelt.
Deze beschermingsmechanismen zijn vormen van weerstand. Ze dwarsbomen de oplossing van je probleem. Wil je van je probleem af, dan zul je dit gedrag moeten loslaten. Dit vormt het noodzakelijke voorwerk voor conflictoplossing.
Keer om
En keer dan om. Richt je naar binnen en verbind je met je waardigheid. Dat is de enige weg die troost biedt in tijden van ontreddering en wanhoop. Ga naar de plek in jezelf voorbij het oordeel over jezelf, de ander en de situatie. Ga naar je innerlijke vrijplaats. Daar hoef je niks, behalve zacht zijn voor jezelf. Zorgzaam. Wie ooit een ernstig dieptepunt in zijn leven heeft gekend en daar met succes uit geklommen is, kent die plek vaak wel. Het is er stil. De wereld is er eenvoudig. Je denkt er dingen als: ‘okay, het zij dan maar zo’, of ‘ik leef nog’ of ‘laat ik stap voor stap gaan’.
Het openstellen voor waar je bent en wie je bent, ontspant en helpt je je verantwoordelijkheid te hernemen.
Emoties in de weg
‘Stil van binnen?!’ hoor ik je denken, ‘Ontspannen?! Echt niet! Het raast maar door in m’n kop!’
I know. Dat komt omdat je niet wilt voelen wat je voelt. Je wilt die woede, die angst, dat verdriet niet. Het is zo druk in je hoofd, omdat je de zaak rationeel onder controle wilt krijgen.
Dit is het beeld: in de diepte de stilte, je rust; daaroverheen liggen je waarden en gevoelens gedrapeerd, en daarop - in een steeds slordiger hoop - je beschermende emoties en gedachten. Daar moet je doorheen om bij de stilte te komen.
Voelen
Hoe je dat moet aanpakken?
Door jezelf toe te staan de pijn te voelen.
Dus stamp dat bospad af, sla tegen een boksbal, kruip met een verdrietkussen in je bed, verzin kortom een niet beschadigende manier om met je woeste en/of verdrietige ‘ik’ te zijn en je zult zien: daarna wordt het rustiger van binnen.
En dan?
Inderdaad, daarmee is het probleem nog niet opgelost. Dan is het tijd voor reflectie. Nu de zware kant jouw onverdeelde, serieuze aandacht heeft gehad en jij minder geladen bent gaat dat een stuk beter! Nu kun je gemakkelijker de behoeften van de ander zien, alsook de (on)mogelijkheden, kansen en/of betekenis zien die deze situatie voor jouw leven kan hebben. Waarna je gemakkelijker tot positieve actie overgaat.
Waar het op neer komt is dus: hoe eerder je de pijn verwerkt, hoe sneller je de unieke boodschap voor jou eruit oppakt, hoe eerder de onmacht omslaat in kracht en zingeving.
Zingeving
Hoe iets afschuwelijks ooit betekenis ofwel ‘zin’ kan krijgen?
Door wat het je doet begrijpen of inzien. En vooral ook: door waar het je toe aanzet.
Dit zingevingsproces is een volstrekt persoonlijk proces, dat niet van buiten aangedragen kan worden (althans hier in het Westen). ‘De zin’ wordt alleen als zodanig ervaren, als deze inhoudelijk volledig aansluit op de geest en zielsverlangens van de betrokkene zelf. Zo vertelde iemand mij hoe het verdriet over de dood van haar moeder, waar ze veel van hield, haar had geholpen zich te bevrijden uit een bepaalde klemmende situatie. Voor iemand anders had dit misschien nooit zo gewerkt. In haar systeem echter, werd iets kloppend gemaakt, waardoor zij weer verder kon en rust vond bij het gemis van haar moeder.
Jij
Lijdt jij onder de crisis op je werk, of een crisis thuis?
Laat je echte gevoel erover een keer goed toe, en open dan je mind voor de blessing in disguise. Open je voor wat dit jou, behalve ellende, mogelijk kan brengen. Crisismomenten dagen uit opnieuw sturing te geven aan je leven, zodat het meer wordt zoals jij het diep van binnen wilt. Pak die kans. Nu.
Op January 21, 2013